Viyana Satım Sözleşmesi (CISG) Uyarınca Teslim Borcu

Alım satım akdi, hazırlar arası hukuki işlem olarak ortaya çıkmıştır. İhtiyaçların artması ile ticaret gelişmiş, malın uzak yerlere transferi ile mesafeli satım doğmuştur. Mesafeli satımların doğal sonucu, mal ve mal bedelinin temin edememe riskidir. Bu risk, tarafları mal ve bedel üzerinde garantiler aramaya yönlendirmiştir. Satıcı açısından malın bedelini zamanında temin etmek önemli iken, alıcıyı malın zamanında teslim edilmesi ve teslim edilen malın kalitesi ilgilendirmektedir. Farklı hukuklara sahip taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklar ihtilaf kanunlarının gösterdiği hukuk sistemi içerisinde çözülebilmektedir.

Bu husus tarafları uygulanacak hukuk sisteminin önceden bilinememesi sebebi ile ayrıca risk altına sokmaktadır. Ticarette her risk malın fiyatını etkileyen ve hatta ticareti engelleyen bir husustur. Küresel yapı, bu engellerin ortadan kaldırılması için çaba göstermektedir. İç hukuk düzenlemelerine doğrudan etki eden bir yapı kurulamayacağından, iç hukuk tarafından bağlayıcı bir uluslararası antlaşma ile sorun çözümlenmek istenmiştir. Bu görevi Birleşmiş Milletler nezdinde kurulan kurullar üstlenmiştir. CISG, uluslararası satımlara doğrudan uygulanabilecek ortak bir metin hazırlama fikri ile doğmuştur.

CISG'in hazırlanış sürecinde egemen hukuk sistemleri üzerinden tartışmalar yapılmış ve bazı benzerliklerin olduğu belirlenmiştir. Bu benzerliklerden yola çıkarak oluşturulan CISG, çağdaş bir hukuk sistemi olarak ortaya çıkarılmıştır. Bu sistem İskandinav, Alman ve İsviçre borçlar hukukunu da etkileyecek bir güce kavuşmuştur. Gelişen teknoloji sözleşme kurulması, para transferi gibi konularda kolaylıklar getirse bile ortaya çıkacak uyuşmazlıkların çözümü yine hukuki bir metne tabi olacaktır. Dolayısı ile alım satım konusunda çağdaş bir metne her daim ihtiyaç olacaktır.

Çalışmada, CISG'i etkileyen hukuk sistemlerinde malın teslimi ile ilgili düzenlemeler ve bu düzenlemelerin CISG yapısına etkisi de tartışılmıştır. Malın doğru yer ve zamanda ve sözleşmeye teslimi CISG kapsamında ele alınmıştır. CISG'in uygulanması ile ilgili hukuki görüşler ve mahkeme kararlarına değinilerek çalışma zenginleştirilmiştir. Bir hukukçunun uluslararası satım sözleşmesi hazırlarken malın teslimi ile ilgili nelere dikkat etmesi gerektiği vurgulanmıştır. Türk Hukuk sistemi ile karşılaştırma yapılarak aradaki farklar gösterilmeye çalışılmış ve Türk hukuk sisteminde yapılması gereken bazı değişikliklere değinilmiştir.