Türk Yargı Sistemi Dersleri_{Temel Kavramlar, Kurallar ve Kurumlar}

Toplumun olduğu her yerde hukuk da vardır. Kuşkusuz yaptırımı devlet gücüyle korunan en etkili toplumsal düzen kurallarından olan hukukun olduğu yerde, hukuki anlaşmazlıkların yargısal yöntemlerle çözüme kavuşturulmasını ifade eden yargı işlevi de söz konusu olacaktır. Kurumsal siyasi iktidarın yani devlet olgusunun görüldüğü andan itibaren kurumsal bir yargı sistemi de kaçınılmaz olarak ortaya çıkacaktır.

Kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı modern hukuk devletlerinde yargı, yasama ve yürütme yanında ayrı bir erktir. Kuvvetler ayrılığı ilkesi temel olarak yargının yasama ve yürütmeden ayrı olmasını ifade eder.

Yargı erkinin hukuk devleti açısından taşıdığı büyük önem onun örgütlenmesi, işleyişi ve işlevinin, yargısal aktörler yanında kamuoyu tarafından da bilinmesini ve iyi anlaşılmasını gerekli kılmaktadır.

Türk yargı sisteminin temel ilkeleri ve bazı önemli kurumları Anayasa’da yer almakta olup, bu konular Anayasa Hukuku Dersinde de ele alınmaktadır. Ancak sistemin en kapsamlı bölümü yargısal makamların kuruluş kanunları başta olmak üzere kanunlarla düzenlenmiştir. Çünkü Anayasa, mahkemelerin kuruluş ve görevlerinin kanunla düzenleneceğini hüküm altına almıştır. Bu durum Türk yargı sistemine sistematik ve bütüncül bir yaklaşımı gerektirmektedir.

Üniversitelerimizde, özellikle hukuk fakülteleri ile adalet meslek yüksekokullarında genelde seçimlik olarak Yargı Örgütü, Yargı Hukuku, Türk Yargı Sistemi gibi isimler altında konu ve kapsam olarak benzer dersler yer almaktadır. Bu dersler, öğrencilere yargı erkinin işlevi, ilkeleri ve örgütlenmesine ilişkin temel bilgileri vermeyi amaçlamaktadır.

Kitap, farklı isimler taşısa da özü ve konusu itibariyle aynı olan söz konusu dersleri alan öğrencilerimizin güncel ders notu ihtiyacını karşılamak için kaleme alınmıştır. Kitapta Türk yargı sisteminin ilkeleri, kaynakları, unsurları, kurumsal yapısı ve aktörleri, 2021-2022 sonbahar döneminde Ankara Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi 2. Sınıfta verdiğimiz dönemlik Türk Yargı Sistemi Dersi deneyimi ışığında, sistematik ve didaktik biçimde genel hatları ile ele alınmaktadır.

Kitabın ekler bölümde karşılaştırmaya imkân vermek için Türk ve Fransız anayasalarının yargıya ilişkin hükümlerine yer verilmiştir. Ayrıca kitaptaki bilgilerin somut mahkeme kararları üzerinden pekiştirilmesi için örnek Yargıtay, Danıştay ve Anayasa Mahkemesi kararları eklenmiştir.

Kitabın genç hukukçu adaylarının Türk yargı sistemini, onun beklenen çıktısını oluşturan adaletle ilişkisi içinde anlama ve kavrama konusunda yararlı bir başlangıç oluşturmasını temenni ederim.