Türk Dilinin Diksiyonu - Prozodisi Vurgu ve Vurgulamaları İle Türk Musikisinde Prozodi

Müziğin sözlere, sözlerin nağmelere, çeşitli vasıtalarla uygulanmasına ve her ikisinin de, beste diksiyonu, mana ve ahenk bakımından başarılı bir şekilde kaynaşmasına Musiki Prozodisi denir. Nesir, nazım (şiir) ve inşad ile hitabette, dilin ve edebiyatın kuralları içinde önem taşıyan prozodiye de Edebi Prozodi denir.

Prozodi, malzemesi dil olan, vurguyu, filolojik-fonetik saha ile birlikte, edebiyatın özellikle şiir safhalarını içine alan ve musikinin nağmelerini de güzele doğruya, mana ve ahenge yönelten bir ilimdir. Prozodi ilminden pek çok alanda yararlanılır.

• Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgilenen veya öğretim görenler için, nesir ve nazımın, prozodik özelliklerinin tenkidi araştırmalarında yararlanılır.
• İnşadda ve hitabette, edebi konuşma dilinin prozodisi ile şiirin prozodisi, bir çeşit beste olayı ile kaynaşma halindedir.
• Hem Türk, hem de Batı konservatuarlarında, sözlü musiki öğrenimi gören öğrenciler için prozodi ilmi büyük önem taşır.
• Bestekarlar açısından ise, prozodinin hayati bir önemi vardır. Hatasız bestelenmiş bir eser, zevkli bir vasıta ile halkın diline ve gönlüne yerleşir, aynı zamanda sanat değerini yükseltir.
• Ses sanatçılarının, her an karşı karşıya oldukları şarkı ve türküleri, doğru seslendirebilmek ve dinleyiciye en iyi şekilde aksettirebilmek yönüyle de prozodi önem taşır.
• Güfte şairlerinin prozodiye, özellikle dikkat etmeleri gerekir. Çünkü onlar, hem edebi hem de musiki prozodisini bilmek mecburiyetindedirler.
• Koro şefleri de, prozodiden, ses ve saz sanatçıları için yapacakları yorum ve uyum bakımından yararlanırlar.
• Musiki münekkidinin tahlil-tenkit, analiz ve sentez yapabilmek açısından prozodi ilmine ihtiyacı vardır. Bu ihtiyaç, ancak prozodiyi iyice öğrendikten sonra kendini gösterir. Prozodiyi bilmeyen ona ihtiyaç duymaz. Tenkitlerinde de hep hissiyatıyla hareket eden bir yol tutar. Objektif olamaz.
• Saz sanatçıkları için, eserleri inceleme, yorumlama ve duygulu icra etmede yararlı olur.
• Bunların yanı sıra, musiki zevki almış, bilinçli dinleyici kitlesinin oluşumunda da prozodinin rolü inkar edilemez. Prozodi ile dil ve müziğin estetik güzelliklerine alışmış kulaklar, basit ve bozuk eserleri değil, sanat değeri yüksek olanları dinlemek isteyeceklerdir.