Tasarruf Açığı ve Ar-ge Harcamalarının Orta Gelir Tuzağına Etkileri: Seçilmiş OECD Ülkeleri Analizi

2000'li yılların başlarında kullanılmaya başlayan “Orta Gelir Tuzağı” kavramı, sürdürülebilir ekonomik büyümeyi başaramamış ve aynı kişi başına düşen milli gelir seviyesinde çok uzun yıllar takılı kalmış ülkeleri nitelendirmektedir. İlk defa Dünya Bankası çalışanları Gill ve Kaharas (2007) tarafından ortaya atılan kavram, orta gelir tuzağına yakalanan ülkeleri, az gelişmiş ülkeler ile düşük ücretli standart imalat sanayi ürünlerinde rekabet edemeyen, diğer taraftan yenilikçilik temelli büyüyen üst gelir grubu ülkeleri yakınsamakta ise zorlanan ülkeler olarak tanımlanmaktadır. Bu tezde; orta gelir tuzağının nedenleri, tuzaktan çıkmayı başarmış ülkeler ve bu başarılarının altında yatan sebepler, Ar-Ge harcamaları ve yurtiçi tasarruf oranlarının orta gelir tuzağından çıkışa etkileri konu edilmiştir. Söz konusu değişkenler, yatay kesit bağımlılığını dikkate alan ve eğim katsayılarının “Hetorojen” olması durumunda uygulanan yeni nesil panel veri modellerinden, dinamik CCEGM modeli kullanılarak analiz edilmiştir. OECD üyesi 20 ülkenin 1995-2015 verilerinden yola çıkılarak oluşturulan panel veri sonucunda, beklentiye uygun olarak değişkenler arası pozitif sonuçlar elde edilmiştir. Her bir ülke için ayrı ayrı sonuçlar verebilen modele göre elde edilen katsayı değerleri, Türkiye için yorumlandığında, orta gelir tuzağından çıkışta en etkili değişkenin yurtiçi tasarruf oranlarının artırılması olduğu sonucuna varılmaktadır.