Şivane Berxan

Netewe, ciwateki bi istikrar e. Vikror Hugo u berhema wi ya "Hejaran" tevi şoreşa Fransaye amade buye u Hugo bi penivisa xwe mil da ye şoreşe. Romannivisen Rusyaye yen weki Tolstoy, Dostoyevski u Çernişevski bi berhemen xwe, kadroye şoreşa oktobre yen weki Lenin u hevalen wi amdeyi şoreşe kirin e.

Brenan dibeje ku "Ji aliye civaki ve, weki ku rojname yekemin derfeta çapemeniyeye ku zimani standartize dike, xwendin u nivise peş ve dibe u putepedana zimani bi hez dike. Le bele roman ji rojnameyan zadetrin rola yekgirtina zimane neteweyi bi cih dike." Bo ku roman tasvir e; mirovan digihine merhala civateki taybeti ya netewetiye. Roman di dema moderniteye de hatiye afırandin u beranberi peşve çuyina netewetiye ji di peşve çu ye.

Di nezşa welate me de, ji ber ku dagirkeran derbederiya ku em dabeşkirine, tekiliya her çar parçeyeki ji ye din qut kiriye, tesir li edebiyate ji kiriye u şunve xistiye. İro em weki neteweyeki li seransere welate xwe alfabeyeki hevgirti ji nedikarin ku bikarbin in. Di van salen dawi de, gelek berhem hene ku em di cure cure hereman de çap dikin u aliye edebiyata neteweyi ya Kurd de diweşinin u digihinin xwendevanan, daku heste netewetiye bigihne hev u berz bike...

Ji wan berheman yek ji ev pirtuke ku, weki pirtuka "Xewnen Şiyari" duwemin berhema Memoste Abbas Abbasiye u ji nav Weşanen Peri der te. Abbasi bixwe ji navçeya Qamişlo gunde Nissrane ye. Fermo ji bo heste neteweyi ve romane bixwinin, tiltili ya zimane kudi ye şirin di ve berheme de bi dile xwe tam bikin.