Sabuhi Ahmed Dede

Onyedinci yüzyıl Mevlevî şeyhlerinden Sabûhî Ahmed Dede Yenikapı Mevlevîhânesi’nin üçüncü şeyhidir ve Ehamide-i Seb’a’dandır. Yenikapı Mevelevîhanesi kurulduktan sonra peş peşe Ahmed ismini taşıyan şeyh tarafından yönetilmiştir. İlk tasavvuf tecrübesini Eyüp’te Kasım Baba’nın yanında gerçekleştiren Sabûhî Dede, daha sonra Konya’ya gidip Bostan Çelebi ve Ebû Bekir Çelebi’ye intisap etmiştir. On üç yıl Konya’da seyr ü sülûk eğitimini sürdürmüş ve sonunda Mevlevî dedesi olmuştur. Şam Mevlevîhânesi şeyhliğine tayin edilen Sabûhî Dede, Şam’da telif ettiği İhtiyârât-ı Sabûhî adlı eserinde Mesnevî’den intihap ettiği beyitlerin şerhini yapmıştır. Yenikapı Mevlevîhânesi şeyhleri Kemal Ahmed Dede, Doğânî Ahmed Dede ve Sabûhî Ahmed Dede hakkında şimdiye kadar verilen bilgiler tashihe muhtaçtır. Bu sebeple döneme ait kaynaklar yeniden taranmış, ulaşılan bilgi ve bulgular üzerinden yeni veriler ortaya konulmuştur. Eserde öncelikle XVII. yüzyılda İstanbul’daki tarikatların genel durumu, Mevlevîliğin İstanbul’a gelişi ve bu dönemde faaliyet gösteren diğer tarikatlar ve temsilcileri hakkında bilgi verilmiştir. Biz de bu bilgiler ışığında Yenikapı Mevlevîhânesi’nin kuruluşundan Sabûhî’nin vefatına kadar olan sürece dair yeni bulgular ışığında yeni görüşler aktardık.