Oy Hakkının Anayasal İlkeleri

Antik Yunan demokrasilerinden itibaren uzunca bir süre egemen sınıfların "ayrıcalığı" olarak görülen oy hakkı; siyasal eşitlik fikrinin toplumun daha geniş kesimlerince de benimsenmesi ve yay-gınlaşması sonucu ayrıcalık niteliğini yitirmiş ve kadın ve erkek bütün vatandaşlara tanınan anayasal bir "hak" niteliğine kavuşmuştur. Böylece, seçim olgusu ve oy hakkı; demokratik meşruiyet temelinde temsili/yönetim organlarının oluşmasında ve bu organların kararları üzerinde etkili olabilecek en yaygın ve önemli siyasal katılım aracı haline gelmiştir. Öte yandan, oy hakkının demokratik anayasal değer kazanması; seçimlerin periyodik aralıklarla serbest, eşit, gizli oy ilkesine ve açık sayım-döküm esaslarına uygun olarak yapılmasını güvence altına almıştır.

Oy hakkının demokratik ilkelerine işlerlik kazandırabilmek, kuşkusuz insan haklarına saygı duyulduğu, temel hakların güvence altında bulunduğu kuvvetler ayrılığına dayalı bir hukuk rejiminde mümkündür. Dolayısıyla, düşünce ve ifade özgürlüğü, toplanma özgürlüğü, siyasal parti özgürlüğü ve basın özgürlüğü gibi temel hak güvencelerinin sağlanması oy hakkı ve seçimlerin serbestliği ilkesi açısından büyük önem taşımaktadır.