Nikephoros: Kısa Tarih

Karadeniz’in kuzeyindeki Türk boyları ve devletleri bakımından Bizans tarih eserlerinde verilen bilgiler büyük ehemmiyet taşımaktadır. Özellikle Hunlardan başlayarak Kuzey Göç Yolu ile batıya göç eden Türk gruplarının siyasi tarih ve kültürel hayatlarının ortaya konması ve diğer milletlere ait kaynaklarda verilen bilgilerin mukayesesi açısından Bizans kaynakları ayrı bir mana ifade etmektedir. Bu bağlamda Nikephoros’un Kısa Tarih diye bilinen eseri Doğu Avrupa Türk tarihi için önemli bir başvuru kaynağı konumundadır. İstanbul’un 268. Patriği olan Nikephoros’un tarihi açıdan kıymetli olan Kısa Tarih’i 602-769 yılları arasındaki olaylara ışık tutmaktadır. Nikephoros eserinde; döneminde Bizans Devleti’nde tahta çıkan İmparatorlar ve iç olaylar Yeşil ile Mavi renk sempatizanlarının çekişmeleri imparator ailesinin yaptığı evlilikler Bizans Devleti’nin Perslerle Araplarla Avarlarla Bulgarlarla olan münasebetleri ve savaşlarını konu almaktadır. Kısa Tarih’te verilen bilgiler özellikle Avar ve Bulgar tarihi bakımından kuruluşlarından ilk yerleşimlerine zaman içerisindeki durumlarına İstanbul kuşatmalarına Hanların isimlerine kadar siyasi askeri tarihlerinin aydınlatılmasında ana referans noktalarından birini oluşturmaktadır.