Kohlberg ve Ahlaki Gelişim Teorisi

İnsan doğasının en önemli unsurlarından biri gelişim olgusudur. Çünkü insan hem bedenen hem de ruhen doğan, büyüyen, gelişen, değişen ve dönüşen bir varlıktır. Fiziksel olarak geliştiğimiz gibi duygusal, zihinsel, sosyal, inanç ve ahlaki olarak da gelişiriz.

İnsanlar ahlaki olarak nasıl gelişir? Ahlak gelişimi filozoflardan din eğitimcilerine, ebeveynlerden öğretmenlere uzanan geniş bir çevrenin zihnini çağlar boyu meşgul eden bir konudur. Ahlak gelişimini belirleyen dinamikler nelerdir? Fıtrat, aile, eğitim, din ve toplum gibi faktörlerden hangisi daha etkilidir?

Gelişim psikolojisinde bu temel soruları ele alan en tanınmış psikolog Lawrence Kohlberg’dir. Yaşadığı kişisel bir ahlaki ikilem üzerine konuya merak saran Kohlberg, ilhamını Eflatun, Kant, John Dewey ve Jean Piaget gibi duayen isimlerden alarak bir ahlak gelişim kuramı ileri sürmüştür. Kohlberg’in üç (3) seviye, altı (6) aşamalı bu kuramı gerek psikoloji disiplini bünyesinde gerek ahlak felsefesinde bağımsız yeni bir alan oluşturmaktadır.
Kant geleneğinin psikolojideki yansıması niteliğinde olan Kohlberg’in çalışmaları ve kuramı Ahlak Psikolojisinde etkisi günümüze kadar devam eden bir dinamizm oluşturmuş, olumlu olumsuz çok sayıda eleştirinin odağı haline gelmiştir.

Lawrence Kohlberg’in bazı önemli makalelerinin Türkçe çevirisini içeren bu derleme çalışması aynı zamanda Kohlberg’in kuramı üzerine yazılmış yerli ve yabancı bazı değerlendirmelere de yer vermektedir. Elinizdeki eser Ahlak Psikolojisi, eğitim, din ve değerler eğitimi gibi alanlarda çalışma yapanlar için önemli bir kaynak niteliğinde olup ufuk açıcı yaklaşımlar sunmaktadır.