Klasik Türk Şiirinde Anne

Klasik Türk edebiyatı, altı asırlık seyri içerisinde birçok konuya, mazmuna, imgeye ev sahipliği yapmıştır. Anne imgesi de bunlardan biridir. Şairler, hayatlarında önemli bir yere sahip olan annelerini bazen somut olarak bazen soyut şekilde eserlerine dâhil etmişlerdir. Klasik Türk edebiyatı alanında anne imgesinin yansımalarını inceleyen ça-lışmaların sayısı fazla değildir. Araştırmalar, genellikle kla-sik Türk şiirinde kadın imgesi üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu çalışmalarda kadınlığın bir türevi olarak anne kavramına da zaman zaman yer verilmiştir. Klasik Türk şiirinde anne imgesini detaylı bir şekilde inceleyen herhangi bir çalışma olmaması sebebiyle bu araştırmanın konusu “Klasik Türk Şiirinde Anne İmgesi” olarak seçilmiştir.

Çalışmanın birinci bölümünde Türk kültüründe geç-mişten günümüze kadının ve annenin yeri incelenmiş, toplumsal hayatta annelik müessesesi örnekler yardımıyla gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise Türk edebiyatının ilk ürünleri olan Orhun Yazıtları, Kutadgu Bilig, Dede Korkut Hikâyeleri ve bazı Türk destan-larında anne motifi incelenmiştir. Çalışmanın asıl konusunu teşkil eden üçüncü bölüm, klasik Türk şiirinde anne imgesinin kapsamlı bir şekilde incelendiği bölümdür. Bu bölümde klasik Türk şiirinde anne kavramını karşılayan sözcükler; peder, tıfl, şîr, ana rahmi, ana kucağı gibi anne imgesiyle beraber kullanılan kavramlar; şairlerin anneleri ya da annelik kavramı için yazdıkları özel şiirler; kadın şairlerin annelik duygusuyla kaleme aldıkları eserler, mesnevilerde annelerin rolü; klasik Türk şiirinde anneliğiyle ön plana çıkmış önemli şah-siyetler; sosyal hayattaki annelik vasıflarının şiirlere yansı-ması ve teşbih unsuru olarak kullanılan anne imgesi gibi konular ayrı bölümler hâlinde detaylı olarak incelenmiştir.