Johannes Heyman’a Göre 18. Yüzyıl Türkçesi Telaffuz Kayıtları

Bu çalışma, henüz gün yüzüne çıkan Leiden Üniversite Kütüphanesi Or. 1686 numaraya kayıtlı yazma üzerine hazırlanmıştır.

Yazmanın sahibi, Leiden Üniversitesi Doğu Dilleri Kürsüsünün ilk profesörü olan Johannes Heyman’dır. Heyman’ın ilk yaprağına Vocabularium Turcico – İtalicum başlığını yazdığı eserde, Kelimāt-i Türkiyye ve Bābu’l-musāhabe başlıklı iki bölüm bulunur. Harekeli nesihle açık ve büyük harflerle istinsah edilmiş olan yazmanın düzenine bakıldığında bunun Türkçe öğrenimi için hazırlandığı anlaşılmaktadır. Nitekim bir dil öğrencisi olarak yazmanın her iki bölümünde Heyman öğrendiği Türkçe kelime ve konuşma kalıplarının telaffuz değerlerini ve İtalyanca karşılıklarını Latin harfli el yazısıyla satır aralarında verir.

Eldeki eser bir yazmanın satır aralarında, kalıplaşmış imla ile yazılmış Türkçe kelimelerin çoğu zaman asli şekilleri ile uyuşmayan telaffuz kayıtlarını göstermesi bakımından dönemin diğer çeviri yazılı metinlerinden ayrı bir yere sahiptir.