İnsancıl Aylık Kültür Sanat Dergisi Sayı: 362 Eylül 2020

1 Berrin Taş – Korona ah... korona... (Şiir)

2 Betül Çotuksöken – Felsefenin Gör Dediği: Felsefe Tarihi: Antropontolojik Okuma 51

Antropontolojik nitelikli bir felsefe tarihi okuması, bize felsefenin kesintisizliğini, gerçek anlamda bir philosophia perennis'in varolduğunu o kadar iyi gösteriyor ki, artık gerçekten dönemlileştirmenin kısır ya da verimsiz, önyargılı tuzaklarına düşmüyoruz. O zaman da felsefi söylemde “birey”in, “akıl”ın, "bu dünya”nın varlığının öteden beri örtük ve açık öne çıktığını kavrayıveriyoruz.

6 Günova Sepin - Bu Tarih Kimin? (Şiir)

7 Mustafa Günay – Düşünce Defterimden Fragmanlar (4)

Özellikle Tanzimat döneminden beri ülkemizde Batılı düşünce akımlarının etkili olduğu açıktır. Bu bağlamda bir dönem Fransız felsefesinin etkisi belirgin iken başka bir dönemde Alman düşüncesinin daha ön planda yer aldığı görülebilir. Peki günümüzde durum nedir? Bu soruya bir cevap verebilmek için çevirilere, hazırlanan tezlere, kaleme alınan makalelere kadar birçok kaynağa bakmak gerekir.

10 Sevda Topaloğlu – Kadınım Ben, İnsanım Ben (Şiir)

11 Temel Demirer – Anın Yazarı: Adalet Ağaoğlu

Geldik “politik” bağlama...

Öncelikle Ömer Madra'nın “Ömür boyu devrimci bir hezarfendi Adalet Ağaoğlu''29 saptamasının -en hafif deyişle- asılsız olduğunu belirterek başlayalım.

“Yetmez ama evetçi değil, direkt evetçiydim” diyerek düşüncesini tanımlayan ve sonraki yıllarda pişmanlığını dile getiren Ağaoğlu, (iptida Kemalist ahirde ise) bir liberaldir.

18 Müslüm Kabadayı – Ömrün Altmışında (Şiir)

21 Gülsüm Cengiz – Dilimiz de kardeş, dizelerimiz de... Azerbaycan'ın önemli şairlerinden Nurengiz Gün'ün şiirine yolculuk

Azerbaycan şiirinde kadının sesi, çok eski dönemlerden beri duyulmaktadır. Çağdaş Azerbaycan Edebiyatı'nda da kendine özgü bir şiir dili oluşturan şair kadın sayısı hiç de az değildir. 20. yüzyılın ikinci yarısına ait Azerbaycan edebiyatının en güçlü ve kendine özgü şairlerinden Nurengiz Gün bunlardan biridir. “Bir tek şiirlerim okunsun,” diyen şairin yaşam öyküsüne baktığımızda, yaşamının nasıl yoğun bir emekle ve çalışmayla geçtiğini görebiliriz.

25 Hasan Salih Kaymaz – Şapkasını Alıp Gidemeyen İshak (Şiir)

26 Berrin Taş – Hep Yolda

6 Ağustos 2020

Sık sık karşılaşmasak da bir Yılmaz Uçar vardı. Yazmayı sürdürüyordu. Birdenbire gidince üzüldüm. Bir süre önce kalp krizi geçirmiş. Altı ay olmuş. Birkaç gün önce de soluk alamıyorum demiş. İki gün hastanede yatmış. Sonrası yok. Gitmiş.

Yılmaz Uçar onurlu yaşamanın kavgasını vermiş bir insandı.

31 Neriman Çelik – İstanbul Sözleşmesi

Yalnızca birey için değil, asıl belirleyici olan devlet, yasaları uygulamayarak cinayetlerin ve şiddettin önünü açmaktadır. Yukarıdan aşağıya (Devlet'ten erkek bireye) “kadın hakları yasaları” hiçbir anlam içermemektedir. Devlet ‘İstanbul Sözleşmesi'ni uygulasaydı bunca kadın cinayetinin yaşanması olanaksızdı. Oysa devlet, imzaladığı yasayı uygulamadığı gibi yasanın varlığından bile rahatsızlık duymaktadır.

36 Hızır İrfan Önder – Ben Bir Hiçim! (Şiir)

Yusuf Çotuksöken – Özsözler Günlüğü (9) Haziran 2020

1 Haziran

“Demokrasiye inancını yitiren bir siyaset, halkına ve kendine olan güvenini de yitirmiş demektir.”

39 Osman Akyol – Korona Mevsimi (Şiir)

40 Hasan Akarsu – “Bu Salı ve Her Salı Şişli”

Kişilerin hepsinde okuru saran ilginç yönler var. Ferhan Bey'in öyküsünden söz edelim. Ferhan Bey seksen yaşında olup Harbiye'deki evinde yaşar. Her gün sokağa çıkıp tanıdığı esnafa uğrar, alışveriş yapar, söyleşir. Unutulmayan tatların adamıdır, disiplinlidir. Bir tekstil şirketinin yurt dışında genel müdürlüğünü yapmıştır. Görkemli bir yaşamı vardır.

42 Mürşide Uysal – Ben Kiminle Konuşuyorum (Şiir)

43 A. Didem Uslu – 2018-2019 Tiyatro sezonundan süren seçme oyunlar (5)

DT Boris Vian'ı seviyor. Daha önceleri ondan çeşitli oyunlar izlemiştik ama Kasaplığın Elkitabı manasız ve alışılmış edebiyata çok ters, aşırı postmodern bir oyundu. Aşırı postmodern diyorum çünkü Normandiya çıkartması gibi bir tarihsel gerçeklik ve ciddi olayla bir hayli alay ediyor, tarihi çarpıtıyordu. Abartılı komik oyun, şapşalak askerlerin sahneye giriş ve çıkışlarıyla sürer.

48 Mustafa Özmen – Barışın Şairi... Cahit Irgat / Şairime Mektuplar (7)

Cahit Irgat'a şunu sormak isterdim. Bu kuşak neden yorulmak ya da yılmak nedir bilmez. Merak ediyorum. Sürekli bir yaratım çabası içindesiniz. Şiir, roman, anı, tiyatro, sinema. Nedir sizi bu kadar güçlü kılan. Bu sizinle birlikte bütün 40 Kuşağı'nda görülüyor.

50 Ergün Özütemiz – A. Kadir... / Şairime Mektuplar (8)

Sizinle ilk tanıştığım günleri düşünüyorum da... Garip bir tanışma biçimi olsa gerek. Sizi tanırken, sizin siz olduğunuzu bilmiyordum. Ne kadar bilmeceli bir giriş oldu değil mi?Şaşkınlığınızı anlıyorum. Sizinle tanışmamız Ezginin Günlüğü sayesinde oldu. Size ait kimi şiirleri onlar bestelemişti, ben de hayranlıkla dinlemiştim. Dahası bu şarkılarının neredeyse hepsini ezberlemiştim, dolayısıyla sizin şiirlerinizi de.

51 İnsancıl'a Mektup

55 Sadife İlen - Sessizliğin Sesi (Öykü)

Her gün, yeni bir gün. Yıl iki bin yirmi. Mevsim bahar, aylardan mayıs, günlerden perşembe. Saat 06.00. Doğa uykusundan uyanmıştır. Mahallenin orta yerinde, soyu tükenmekte olan bahçeli evlerin birinde yaşayan bir horozun ötüşü işitilmektedir. Bir gurup köpek, önündeki üç köpeği hırlayarak kovalamaktadır. Köpeklerin sustuğu dinginlikte serçelerin cıvıltıları duyulmaktadır. Son zamanlarda, çocuk parkına doğru yan yatmış çam ağaçları arasında, daldan dala konan bir papağan türedi.

60 Cengiz Gündoğdu – Yıldız Güncesi

20 Ağustos Perşembe

Türkiye'de sanat-yazın-kültür dergileri çıkarıyoruz diye sermaye sınıfının goygoyculuğunu yaptılar... yapıyorlar...

Bu goygoycu yapı, dağıtım kanallarıyla denetim altında tutar yazın dünyasını... Bu durumda bir yazar adayı n'yapmalı... ya goygoycu takıma girecek ya da buna karşı çıkacak...

Goygoycu takıma karşı mücadele etmek için köklü bir sosyalist kültür zorunludur. Bu kültür sağlam bir inançla, sağlam bir inatla pekiştirilmelidir. Değilse kısa sürede tükenir gidersin.

Şimdi bu1 Berrin Taş – Korona ah... korona... (Şiir)

2 Betül Çotuksöken – Felsefenin Gör Dediği: Felsefe Tarihi: Antropontolojik Okuma 51

Antropontolojik nitelikli bir felsefe tarihi okuması, bize felsefenin kesintisizliğini, gerçek anlamda bir philosophia perennis'in varolduğunu o kadar iyi gösteriyor ki, artık gerçekten dönemlileştirmenin kısır ya da verimsiz, önyargılı tuzaklarına düşmüyoruz. O zaman da felsefi söylemde “birey”in, “akıl”ın, "bu dünya”nın varlığının öteden beri örtük ve açık öne çıktığını kavrayıveriyoruz.

6 Günova Sepin - Bu Tarih Kimin? (Şiir)

7 Mustafa Günay – Düşünce Defterimden Fragmanlar (4)

Özellikle Tanzimat döneminden beri ülkemizde Batılı düşünce akımlarının etkili olduğu açıktır. Bu bağlamda bir dönem Fransız felsefesinin etkisi belirgin iken başka bir dönemde Alman düşüncesinin daha ön planda yer aldığı görülebilir. Peki günümüzde durum nedir? Bu soruya bir cevap verebilmek için çevirilere, hazırlanan tezlere, kaleme alınan makalelere kadar birçok kaynağa bakmak gerekir.

10 Sevda Topaloğlu – Kadınım Ben, İnsanım Ben (Şiir)

11 Temel Demirer – Anın Yazarı: Adalet Ağaoğlu

Geldik “politik” bağlama...

Öncelikle Ömer Madra'nın “Ömür boyu devrimci bir hezarfendi Adalet Ağaoğlu''29 saptamasının -en hafif deyişle- asılsız olduğunu belirterek başlayalım.

“Yetmez ama evetçi değil, direkt evetçiydim” diyerek düşüncesini tanımlayan ve sonraki yıllarda pişmanlığını dile getiren Ağaoğlu, (iptida Kemalist ahirde ise) bir liberaldir.

18 Müslüm Kabadayı – Ömrün Altmışında (Şiir)

21 Gülsüm Cengiz – Dilimiz de kardeş, dizelerimiz de... Azerbaycan'ın önemli şairlerinden Nurengiz Gün'ün şiirine yolculuk

Azerbaycan şiirinde kadının sesi, çok eski dönemlerden beri duyulmaktadır. Çağdaş Azerbaycan Edebiyatı'nda da kendine özgü bir şiir dili oluşturan şair kadın sayısı hiç de az değildir. 20. yüzyılın ikinci yarısına ait Azerbaycan edebiyatının en güçlü ve kendine özgü şairlerinden Nurengiz Gün bunlardan biridir. “Bir tek şiirlerim okunsun,” diyen şairin yaşam öyküsüne baktığımızda, yaşamının nasıl yoğun bir emekle ve çalışmayla geçtiğini görebiliriz.

25 Hasan Salih Kaymaz – Şapkasını Alıp Gidemeyen İshak (Şiir)

26 Berrin Taş – Hep Yolda

6 Ağustos 2020

Sık sık karşılaşmasak da bir Yılmaz Uçar vardı. Yazmayı sürdürüyordu. Birdenbire gidince üzüldüm. Bir süre önce kalp krizi geçirmiş. Altı ay olmuş. Birkaç gün önce de soluk alamıyorum demiş. İki gün hastanede yatmış. Sonrası yok. Gitmiş.

Yılmaz Uçar onurlu yaşamanın kavgasını vermiş bir insandı.

31 Neriman Çelik – İstanbul Sözleşmesi

Yalnızca birey için değil, asıl belirleyici olan devlet, yasaları uygulamayarak cinayetlerin ve şiddettin önünü açmaktadır. Yukarıdan aşağıya (Devlet'ten erkek bireye) “kadın hakları yasaları” hiçbir anlam içermemektedir. Devlet ‘İstanbul Sözleşmesi'ni uygulasaydı bunca kadın cinayetinin yaşanması olanaksızdı. Oysa devlet, imzaladığı yasayı uygulamadığı gibi yasanın varlığından bile rahatsızlık duymaktadır.

36 Hızır İrfan Önder – Ben Bir Hiçim! (Şiir)

Yusuf Çotuksöken – Özsözler Günlüğü (9) Haziran 2020

1 Haziran

“Demokrasiye inancını yitiren bir siyaset, halkına ve kendine olan güvenini de yitirmiş demektir.”

39 Osman Akyol – Korona Mevsimi (Şiir)

40 Hasan Akarsu – “Bu Salı ve Her Salı Şişli”

Kişilerin hepsinde okuru saran ilginç yönler var. Ferhan Bey'in öyküsünden söz edelim. Ferhan Bey seksen yaşında olup Harbiye'deki evinde yaşar. Her gün sokağa çıkıp tanıdığı esnafa uğrar, alışveriş yapar, söyleşir. Unutulmayan tatların adamıdır, disiplinlidir. Bir tekstil şirketinin yurt dışında genel müdürlüğünü yapmıştır. Görkemli bir yaşamı vardır.

42 Mürşide Uysal – Ben Kiminle Konuşuyorum (Şiir)

43 A. Didem Uslu – 2018-2019 Tiyatro sezonundan süren seçme oyunlar (5)

DT Boris Vian'ı seviyor. Daha önceleri ondan çeşitli oyunlar izlemiştik ama Kasaplığın Elkitabı manasız ve alışılmış edebiyata çok ters, aşırı postmodern bir oyundu. Aşırı postmodern diyorum çünkü Normandiya çıkartması gibi bir tarihsel gerçeklik ve ciddi olayla bir hayli alay ediyor, tarihi çarpıtıyordu. Abartılı komik oyun, şapşalak askerlerin sahneye giriş ve çıkışlarıyla sürer.

48 Mustafa Özmen – Barışın Şairi... Cahit Irgat / Şairime Mektuplar (7)

Cahit Irgat'a şunu sormak isterdim. Bu kuşak neden yorulmak ya da yılmak nedir bilmez. Merak ediyorum. Sürekli bir yaratım çabası içindesiniz. Şiir, roman, anı, tiyatro, sinema. Nedir sizi bu kadar güçlü kılan. Bu sizinle birlikte bütün 40 Kuşağı'nda görülüyor.

50 Ergün Özütemiz – A. Kadir... / Şairime Mektuplar (8)

Sizinle ilk tanıştığım günleri düşünüyorum da... Garip bir tanışma biçimi olsa gerek. Sizi tanırken, sizin siz olduğunuzu bilmiyordum. Ne kadar bilmeceli bir giriş oldu değil mi?Şaşkınlığınızı anlıyorum. Sizinle tanışmamız Ezginin Günlüğü sayesinde oldu. Size ait kimi şiirleri onlar bestelemişti, ben de hayranlıkla dinlemiştim. Dahası bu şarkılarının neredeyse hepsini ezberlemiştim, dolayısıyla sizin şiirlerinizi de.

51 İnsancıl'a Mektup

55 Sadife İlen - Sessizliğin Sesi (Öykü)

Her gün, yeni bir gün. Yıl iki bin yirmi. Mevsim bahar, aylardan mayıs, günlerden perşembe. Saat 06.00. Doğa uykusundan uyanmıştır. Mahallenin orta yerinde, soyu tükenmekte olan bahçeli evlerin birinde yaşayan bir horozun ötüşü işitilmektedir. Bir gurup köpek, önündeki üç köpeği hırlayarak kovalamaktadır. Köpeklerin sustuğu dinginlikte serçelerin cıvıltıları duyulmaktadır. Son zamanlarda, çocuk parkına doğru yan yatmış çam ağaçları arasında, daldan dala konan bir papağan türedi.

60 Cengiz Gündoğdu – Yıldız Güncesi

20 Ağustos Perşembe

Türkiye'de sanat-yazın-kültür dergileri çıkarıyoruz diye sermaye sınıfının goygoyculuğunu yaptılar... yapıyorlar...

Bu goygoycu yapı, dağıtım kanallarıyla denetim altında tutar yazın dünyasını... Bu durumda bir yazar adayı n'yapmalı... ya goygoycu takıma girecek ya da buna karşı çıkacak...

Goygoycu takıma karşı mücadele etmek için köklü bir sosyalist kültür zorunludur. Bu kültür sağlam bir inançla, sağlam bir inatla pekiştirilmelidir. Değilse kısa sürede tükenir gidersin.

Şimdi bunları niye söylüyorum. Önümde Önsöz adlı bir dergi duruyor. Bunları niye söylüyorum. Önümde Önsöz adlı bir dergi duruyor.