İkinci Dünya Savaşı'nda Batırılan Bir Türk Gemisi - Refah Şilebi

Yıl 1941, İkinci Dünya Savaşı'nın ikinci yılı, savaşın şiddetli dönemlerinden biri yaşanmaktaydı. Türkiye, İkinci Dünya Savaşı başlamadan önce, 1939 yılında İngiltere'ye, kıt imkanlarla dört adet denizaltı ve 4 muhrip gemisi sipariş etmişti. Gemilerin yapımı tamamlanmış fakat İkinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesi yüzünden İngiltere, savaşı da neden göstererek bu gemileri teslim etmemek için direniyordu. 4 Mart 1941 günü İnönü'ye sunulan Hitler'in mektubu ve 18 Haziran 1941 tarihinde Almanya ile imzalanan "Saldırmazlık Paktı" anlaşması, olayların şeklini değiştirdi.

Türkiye ile Almanya arasındaki yakınlaşmayı gören İngiltere, kendisine sipariş verilen dört adet denizlatı gemisi ile dört muhbirin tesellüm tecrübesinde bulunmak üzere bir askeri grubu İngiltere'ye gönderillmesini istedi.

Türk Hükümeti, o anda boş olan eski bir deniz aracı Refah Şilebini görevlendirdi. O dönemin en yetişmiş denizci, havacı ve gemi personelinden oluşan 200 kişilik kafile, Mersin'den 23 Haziran 1941 günü hareket etti. Mersin'in 40 mil açıklarına gelindiğinde, saat 23.01'de nereden geldiği hala resmiyet kazanmayan bir torpil tarafından batırıldı. Bu olayda 167 Türk ve 1 İngiliz olmak üzere 168 kişi hayatını kaybetmiş 32 kazazade ise bulabildiği malzemelerle karaya çıkmayı başarmıştı.

Tarihimize Refah Faciası olarak geçen bu olay 1939 yılında askeri deniz araçlarının siparişlerin verilmesi ile başlamış ve 1944 yılında, mahkemece verilen kararla birinci dönem kapanmıştır. Bu facianın sorumluları tam netleşmese de en bariz gösterge, Teğmen Dal Pozzo Corrado'nun kmutasındaki R.SMG Ondina adlı İtalyan denizlatısı olduğu yönündedir.

Sipariş edilen dört denizaltıdan üçü çeşitli tarihlerde Türkiye'ye teslim edildi. Bunlar, Oruç Reis, Murat Reis ve Burak Reis denizlatılardır. Uluç Ali Reis denizlatısı ise İngiliz Hükümeti tarafından alıkonulmuş, P 615 ismi ile 1942 Mart ayında Beşinci Denizaltı Filotillasına katılmıştı. 1942 yılında Kuzey Rus konvoylarına refakat ederek, Batı Afrika'da görev yapmış; 18 Nisan 1943 günü ise Almanlara ait U. 123 nolu denizlatısı tarafından Afrika'nın Batı Sahili açıklarında batırılmıştı. Bu nedenle Uluç Ali Reis gemisi Türkiye'ye hiç getirilemedi.