İbn Cübeyr Seyahatnamesi Endülüs'ten Hicaz'a

Seyyahlar tarafından kaleme alınan seyahatnameler; şehir, bölge, ülke ve o yerlerde yaşayan değişik halk kitleleri hakkında gözlemlenen olayların, hadiselerin, gelişmelerin, manzaraların, sosyal hayatın, dinî inanışların ve mevcut kültür yapılarının tüm yönleriyle belli zaman dilimlerinde objektif olarak kaydedildiği bilgi yüklü önemli eserlerdir.

Mehmet Öztekin'in tercümesini yaptığı, Rıhletu'l-Kinânî olarak da bilinen İbn Cübeyr seyahatnamesi adlı eser, İbn Cübeyr'in Endülüs'ten Hicaz'a uzanan yolculuğunda gördüğü yerleri anlattığı bir çalışmadır. Bu kıymetli seyahatname, Hicrî 5. ve 6. yüzyıllardaki Ortaçağ İslâm Dünyasında yer alan İslâm Ülkelerinin iktisâdî, siyâsî, içtimâi, dinî ve kültürel yapısı hakkında bizlere önemli bilgiler veriyor.

Ayrıca İbn Cübeyr, gezip gördüğü yerlerin maddi manevi tüm yönlerini dile getirerek o yerlerin özelliklerini, tarihçesini, genel görünümünü, coğrafi konumunu, mimarî yapısını, sosyo-ekonomik durumunu, geçim kaynaklarını, gelir düzeylerini, psikolojilerini ve ruh yapılarını, ahlâkî değerlerini, örf ve adetlerini anlatıyor. Kaynak bir kitap olan İbn Cübeyr Seyahatnamesi, Sicilya, Roma, Endülüs, Ortadoğu, İran - Irak, Kuzey Afrika, Yemen, Kostantiniye, Mağrib, Cezayir, Fas, Tunus, Anadolu'nun bir bölümü ve Avrupa'nın bazı bölgeleri hakkında o zamanın tarihini aydınlatan kıymetli bir vesika olma özelliğini taşıyor.